NASIL KEDİ TIRMANMA DUVARI YAPILIR?
NASIL KEDİ TIRMANMA DUVARI YAPILIR?
Kediler üç boyutta yaşayan hayvanlardır; içgüdüsel olarak tırmanma, yüksek yerlere ulaşma, oraları keşfetme ve tepelerde güvenli yerler bulma ihtiyaçları olduğunu ve bu ihtiyacın evde de karşılanması gerektiğini biliyoruz. Kediyi tırmandırarak evdeki yüksek yerlere ulaştırmanın çeşitli çözümlerinden biri de tırmanma duvarı yapmak. Aslında yapımı zor olmayan, kedinizin ömür boyu kullanabileceği uzun soluklu bir çözüm.
Kedinizin yukarı çıkmasının uygun olduğu yerleri tespit edin; yani kediniz yukarı vardığında orada gezinebileceği, en azından yatabileceği bir alan kurgulanabiliyor olmalı.
Tırmanma duvarı olarak kullanılacak yüzey zarar vermek istemediğiniz bir mobilyanın yüzeyiyse tüm çalışmayı bir marangozda ya da bir yapı markette uygun ölçülerde kestireceğiniz sunta, mdf, duralit vb. bir yüzeye uygulayıp daha sonra bunu mobilyanızın yanına monte edebilirsiniz. Eğer bu yöntemi tercih ederseniz bu tırmanma yüzeyini başlarda tam düşey değil de biraz eğimli olarak da kullanabilirsiniz. Eğimli bir yüzey, sürecin başında kedinizin alışmasını kolaylaştıracaktır.
Temel olarak yapmanız gereken, bitkisel liflerden üretilmiş, 8, 10 ya da 12 mm çapındaki bir halatı (jüt, sisal vb.) S çizen yatay şeritler halinde bu yüzeye sabitlemek. Kenar dönüşleri çakacağınız çivilerin etrafından yapabilirsiniz. (Biz bu uygulamada öyle yaptık. Kullandığınız halatın kalınlığına ve sertliğine göre belki buna gerek olmayabilir ve sadece sıcak silikon yapıştırıcı yeterli olabilir. İlk birkaç şeridi çivisiz döşeyip sağlamlığı kontrol edip kararınızı buna göre verebilirsiniz. (bkz. sayfanın sonundaki Şekil 1))
Orta bölümleri de sıcak silikon yapıştırıcı ile yüzeye sabitlemelisiniz. (bkz. Şekil 1)
Halat döşeyeceğiniz yüzeyin genişliği min. 35 cm gibi olursa iyi olur.
Halat döşenecek alan, yerden 50-60 cm yukarıdan başlayıp (kediniz küçükse ya da kiloluysa daha aşağıdan da başlatabilirsiniz) tırmanışın varacağı en üst seviyeye kadar gitmeli.
Üst bitişte kedi kendini tepeye çekmek için ön patileriyle son adımlarını atarken patisini üst yüzeye koyuyor; bu nedenle halat kaplamanızı orada da biraz devam ettirmelisiniz, hatta kedinizin işini kolaylaştırmak için orada halatları üst üste yapıştırarak küçük bir tutunma çıkıntısı yapabilirsiniz. (bkz. aşağıdaki karuseldeki 4. ve 5. fotoğraflar)
Kenarlarda çivi kullandıysanız tüm iş bittikten sonra bu çivilerin açıkta kalan başları üzerine halatınızdan ayırdığınız lifleri yapıştırarak bunları iyice kaplayın ve çivi başlarının kesinlikle temas edilemez olduğundan emin olun. Kediniz tırmanırken bunlara denk gelirse patisi ciddi düzeyde yaralanabilir. (bkz. karuseldeki 2. ve 3. fotoğraflar ve Şekil 1)
Ne kadar halata ihtiyacınız olacak: "yatay şerit adedi x en" kadar. Bunun için tırmanılacak yüksekliği halatın çapına bölün, çıkan sayıyı halat kaplanacak alanın eni ile çarpın. Diyelim ki 8 mm (0.8 cm) çapındaki halatınızı kaplayacağınız alanın yüksekliği 160 cm, eni 50 cm. Bu durumda hesap: (160cm / 0.8cm) x 50cm = 10000 cm = 100 metre. Bir önceki maddede anlatılan, üst bitişte kullanılacak halatı ve güvenlik paylarını da kabaca hesap edersek 110 metre gibi bir uzunlukta halat almanız doğru olur. Yani, kendi bulduğunuz sonucu 1.1 ile çarpın ve o kadar uzunlukta halat edinin.
Ne kadar silikon çubuğuna ihtiyacınız olacak? Çok. En az 15 tane bulunsun...
Ne kadar çiviye ihtiyacınız olacak? Halat miktarı hesabının ilk bölümündeki "yükseklik / halat çapı" kadar, yani şerit sayısı kadar.
Çivilerin uzunluğu ne olmalı: Çiviyi yeterli derinlikte mobilyaya çaktıktan sonra dışarıda kalan kısmı kullanacağınız halatın kalınlığıyla aynı ya da biraz daha fazla olmalı. Çivinin dışarıda kalan kısmı halatın kalınlığından çok daha fazla olursa bunları örtmeniz de o oranda zor olur. Mobilyalarda kullanılan ahşap paneller genelde 18 mm kalınlığındadır. Çivinin diğer taraftan çıkmaması için kabaca 15 mm derinliğinde çaktığımızı ve kullandığımız halatın kalınlığının da 8 mm olduğunu farz edersek çivinin uzunluğu 23 mm (15 mm + 8 mm) ya da biraz daha fazla olmalıdır.
NOT: Kediler tam dikey bir yüzeyde rahatça yukarı tırmanabilir ama aynı şekilde aşağı inemez. Kedinizin zorlanmadan inebileceği düzenlemeleri yapmayı unutmayın. Yeriniz uygunsa, bu halatı uygun ölçülerde kestireceğiniz sunta, mdf vb. bir yüzeye döşeyip onu da hafif eğimli olarak mobilyanıza dayayıp uygun noktalardan sabitleyerek hem tırmanma hem inme yüzeyi yapabilirsiniz. Ya da yakınlarında kedinizin üzerine atlayabileceği yumuşak bir "iniş alanı" yapabilirsiniz; mobilyanın bitişiğine bir masa çekmek ve üzerine yastık koymak, çok yakında bir yatak varsa kedinizi ödül mamasıyla yatağa atlamaya teşvik etmek vb.
NOT: Kediniz bu yaptığınızdan bir şey anlamayabilir ve bu yüzeyi tırmanma amaçlı olarak kendiliğinden kullanmaya başlamayabilir. Gayet normal çünkü muhtemelen benzer bir deneyim hiç yaşamadı... Neler yapabilirsiniz?
"Eğitim Örnekleri" bölümündeki "Tırmalama Eğitimi" sayfasında anlatılan prensipleri uygulayarak kedinizi bu yüzeyi tırmanma amaçlı kullanmak üzere eğitebilirsiniz.
Kediniz açken yukarıdaki varış yüzeyine videodaki gibi çekici bir mama koyup kedinizin kokuyu alıp tırmanma duvarının önüne gelmesini beklersiniz. Biraz bekledikten sonra kendisi tırmanışa geçebilir. Geçmezse kedinizi kaldırıp varışa yakın bir noktada duvara tutunmasını ve sona kalan bir iki adımı atmasına yardım ederek yukarı ulaşmasını sağlayabilirsiniz. Sonraki sefere biraz daha aşağıdan, sonrakine biraz daha derken kendisi tırmanmaya muhtemelen başlayacaktır.
Karusel
ŞEKİL 1